Çdo ditë, gazetat në Indi janë të mbushura me lajme për aksidente rrugore, ku autobusët e pasagjerëve bien në humnera malore, shoferët e dehur shtypin këmbësorët, makinat përplasen me kamionë të ndaluar dhe motoçikletat rrëzohen nga automjete më të mëdha.
Këto tragjedi të përditshme nxjerrin në pah një krizë të heshtur: vetëm në vitin 2023, më shumë se 172,000 njerëz humbën jetën në rrugët indiane, duke arritur në një mesatare prej 474 vdekjesh në ditë, ose pothuajse një çdo tre minuta.
Statistikat alarmante të aksidenteve rrugore në Indi
Edhe pse raporti zyrtar i aksidenteve për vitin 2023 ende nuk është publikuar, Ministri i Transportit Rrugor dhe Autostradave, Nitin Gadkari, ka përmendur të dhënat për të paraqitur një pamje të zymtë në një ngjarje të sigurisë rrugore në dhjetor.
Në mesin e viktimave të atij viti ishin 10,000 fëmijë. Aksidentet pranë shkollave dhe kolegjeve shkaktuan edhe 10,000 viktima të tjera, ndërsa 35,000 këmbësorë humbën jetën. Motoçiklistët gjithashtu ishin në mesin e atyre që pësuan më shumë viktima. Shpejtësia e tepërt doli si shkaku kryesor.
Mungesa e masave themelore të sigurisë gjithashtu ishte fatale: 54,000 njerëz vdiqën sepse nuk mbanin kaska dhe 16,000 sepse nuk mbanin rripin e sigurimit.
Shkaqe të tjera kryesore përfshinin mbingarkesën, e cila çoi në 12,000 vdekje, dhe drejtimin e automjetit pa një patentë të vlefshme, që ndikoi në 34,000 aksidente. Drejtimi në anën e gabuar të rrugës gjithashtu kontribuoi në viktima.
Në vitin 2021, 13% e aksidenteve përfshinin shoferë me leje nxënësi ose pa patentë të vlefshme. Shumë automjete në rrugë janë të vjetra dhe nuk kanë veçori themelore të sigurisë si rripat e sigurimit, e lëre më airbag-ët.
Kjo situatë e rrezikshme rrugore komplikohet më tej nga trafiku kaotik i Indisë.
Një mori e habitshme përdoruesish mbushin rrugët e Indisë. Ka automjete të motorizuara si makina, autobusë dhe motoçikleta që konkurrojnë për hapësirë me transportin jo të motorizuar si biçikletat, rikshat me pedale dhe karrocat e dorës, karrocat e tërhequra nga kafshët, këmbësorët dhe kafshët endacake. Shitësit ambulantë pushtojnë rrugët dhe trotuaret për të shitur mallrat e tyre, duke detyruar këmbësorët të dalin në rrugë të ngarkuara dhe duke e komplikuar më tej rrjedhën e trafikut.
Pavarësisht përpjekjeve dhe investimeve, rrugët e Indisë mbeten ndër më të pasigurtat në botë. Ekspertët thonë se kjo është një krizë e rrënjosur jo vetëm në infrastrukturë, por edhe në sjelljen njerëzore, boshllëqet e zbatimit dhe neglizhencën sistematike. Aksidentet rrugore imponojnë një barrë të konsiderueshme ekonomike, duke i kushtuar Indisë 3% të PBB-së së saj vjetore.
Në vitin 2023, India pa mbi 480,000 aksidente rrugore që morën më shumë se 172,000 jetë.
Infrastruktura rrugore në Indi
India ka rrjetin e dytë më të madh rrugor në botë, që shtrihet në 6.6 milionë kilometra, menjëherë pas SHBA-së. Autostradat kombëtare dhe shtetërore së bashku përbëjnë rreth 5% të rrjetit total, ndërsa rrugët e tjera – duke përfshirë autostradat e shkëlqyera me kontroll aksesi – përbëjnë pjesën tjetër. Ka rreth 350 milionë automjete të regjistruara.
Ministri Gadkari tha në takimin e sigurisë rrugore se shumë aksidente rrugore ndodhin sepse njerëzit nuk kanë respekt dhe frikë për ligjin.
“Ka disa arsye për aksidentet, por më e madhja është sjellja njerëzore,” tha ai.
Megjithatë, kjo është vetëm një pjesë e figurës. Kohët e fundit, Gadkari vuri në dukje praktikat e dobëta të inxhinierisë civile – dizajni i gabuar i rrugëve, ndërtimi nën standard dhe menaxhimi i dobët – së bashku me sinjalistikën dhe shënimet e pamjaftueshme, si faktorë kryesorë që kontribuojnë në shkallën alarmante të lartë të aksidenteve rrugore.
“Fajtorët më të rëndësishëm janë inxhinierët civilë… Edhe gjëra të vogla si sinjalistika rrugore dhe sistemi i shënimit janë shumë të dobëta në vend,” tha ai.
Që nga viti 2019, ministria e tij raportoi 59 mangësi të mëdha në autostradat kombëtare, duke përfshirë shembjet, tha Gadkari në parlament kohët e fundit. Nga 13,795 “zona të zeza” të identifikuara si të prirura ndaj aksidenteve, vetëm 5,036 i janë nënshtruar korrigjimit afatgjatë.
Një pamje ajrore e Mumbait – India ka rrjetin e dytë më të madh rrugor në botë.
Problemet me barrierat mbrojtëse dhe ndarëset e rrugëve
Gjatë viteve, auditimet e sigurisë rrugore, të kryera nga Qendra e Kërkimeve të Transportit dhe Parandalimit të Lëndimeve (TRIPP) në Institutin Indian të Teknologjisë (IIT) Delhi, kanë zbuluar të meta serioze në infrastrukturën rrugore të Indisë.
Merrni barrierat mbrojtëse. Këto janë menduar për të ndaluar në mënyrë të sigurt automjetet që largohen nga rruga – pa i përmbysur ato. Por në shumë vende, ato po bëjnë të kundërtën.
Pavarësisht standardeve të qarta për lartësinë, hapësirën dhe instalimin, realiteti në terren shpesh tregon një histori tjetër: barrierat metalike në lartësinë e gabuar, të montuara në baza betoni, ose të vendosura keq. Këto të meta mund të shkaktojnë që një automjet, veçanërisht një kamion ose autobus, të përmbyset në vend që të ndalet në mënyrë të sigurt.
“Nëse nuk instalohen saktësisht siç specifikohet, barrierat mbrojtëse mund të bëjnë më shumë dëm sesa dobi,” tha për BBC Geetam Tiwari, profesoreshë emerite e inxhinierisë civile në IIT Delhi.
Pastaj janë ndarëset e larta – ose ndarëset e rrugëve, siç quhen ato lokalisht. Në rrugët me shpejtësi të lartë, ndarëset duhet të ndajnë butësisht trafikun që lëviz në drejtim të kundërt. Ato nuk duhet të jenë më të larta se 10 cm (3.9 inç), por, auditimet tregojnë, shumë janë.
Kur goma e një automjeti me shpejtësi të lartë godet një ndarëse vertikale, ajo gjeneron nxehtësi, rrezikon një shpërthim gome, ose madje e ngre automjetin nga toka – duke çuar në përmbysje të rrezikshme. Shumë ndarëse në Indi thjesht nuk janë projektuar duke pasur parasysh këtë kërcënim.
Drejtimi i pakujdesshëm dhe lodhja e shoferit janë kontribues të mëdhenj në aksidentet rrugore.
Mungesa e zbatimit të standardeve të sigurisë
Një pjesë e një autostrade pranë kryeqytetit, Delhi, qëndron si një shembull i qartë – një rrugë që ndan vendbanime të dendura në të dy anët pa masa sigurie për të mbrojtur banorët. Turma njerëzish qëndrojnë rrezikshëm në ndarëset ndërsa trafiku me shpejtësi të lartë kalon me shpejtësi.
Dhe pastaj janë rrugët e ngritura. Në shumë rrugë rurale, riasfaltimi i përsëritur ka lënë rrugën kryesore që ngrihet gjashtë deri në tetë inç mbi shpatullën e rrugës.
Ajo rënie e papritur mund të jetë fatale – veçanërisht nëse një shofer largohet për të shmangur një pengesë. Motoçikletat janë më të rrezikuara, por edhe makinat mund të rrëshqasin, të anojnë ose të përmbysen. Me çdo shtresë të shtuar, rreziku vetëm sa rritet, thonë ekspertët.
Qartazi, standardet e projektimit rrugor të Indisë janë të forta në letër – por zbatohen dobët në terren.
“Një çështje kyçe është se mosrespektimi i standardeve të sigurisë tërheq dënime minimale. Kontratat shpesh nuk i specifikojnë qartë këto kërkesa, dhe pagesat zakonisht lidhen me kilometrat e ndërtuara – jo me respektimin e normave të sigurisë,” thotë Prof Tiwari.
Ministri Gadkari kohët e fundit njoftoi një plan ambicioz për të përmirësuar 25,000 km autostrada me dy korsi në katër korsi. “Do të ndihmojë në reduktimin e aksidenteve në rrugë në mënyrë të konsiderueshme,” tha ai.
Ka mijëra “zona të zeza” të prirura ndaj aksidenteve në rrugët indiane.
Skepticizmi ndaj zgjerimit të rrugëve
Ekspertë si Kavi Bhalla i Universitetit të Çikagos janë skeptikë. Z. Bhalla, i cili ka punuar në sigurinë rrugore në vendet me të ardhura të ulëta dhe të mesme, argumenton se dizajnet rrugore të Indisë shpesh imitojnë modelet perëndimore, duke injoruar nevojat unike të trafikut dhe infrastrukturës së vendit.
“Nuk ka asnjë arsye për të besuar se zgjerimi i rrugëve do të çojë në më pak vdekje në trafik. Ka shumë prova që përmirësimi i rrugëve në Indi rezulton në shpejtësi më të larta të trafikut, gjë që është vdekjeprurëse për këmbësorët, biçiklistët dhe motoçiklistët,” thotë ai.
“Një çështje kyçe është se rrugët e reja në Indi thjesht kopjojnë dizajnet rrugore të përdorura në SHBA dhe Evropë, ku mjedisi i trafikut është shumë i ndryshëm. India po përpiqet të ndërtojë infrastrukturë autostradash të stilit amerikan, por nuk po investon në kërkime të inxhinierisë së sigurisë së autostradave të stilit amerikan dhe sisteme të dhënash për aksidentet,” shton Z. Bhalla.
Strategjia “5Es” për sigurinë rrugore
Për të trajtuar krizën në rritje të sigurisë rrugore, qeveria po “zbaton” strategjinë “5Es”: inxhinieria e rrugëve, inxhinieria e automjeteve, edukimi, zbatimi dhe kujdesi emergjent, thotë KK Kapila i Federatës Ndërkombëtare Rrugore. (Sipas një raporti nga Komisioni Ligjor i Indisë, kujdesi mjekësor emergjent në kohë mund të kishte shpëtuar 50% të vdekjeve nga aksidentet rrugore.)
Z. Kapila po ndihmon qeverinë federale me një plan për sigurinë rrugore. Ai thotë se shtatë shteteve kryesore iu kërkua të identifikonin shtrirjet e tyre më të prirura ndaj aksidenteve. Pasi zbatuan ndërhyrje të synuara bazuar në kornizën 5Es, këto shtrirje “janë bërë më të sigurtat” në shtetet e tyre, tha ai.
Shumica e ekonomistëve pajtohen se ndërtimi i më shumë rrugëve është çelësi i rritjes së Indisë, por ai duhet të jetë i qëndrueshëm dhe të mos ketë prioritet mbi jetën e këmbësorëve dhe çiklistëve.
“Çmimi i zhvillimit nuk duhet të paguhet nga segmentet më të varfra të shoqërisë. E vetmja mënyrë për të mësuar se si të ndërtohen rrugë të tilla është të përpiqeni të bëni ndërhyrje, të vlerësoni nëse ato përmirësuan sigurinë dhe, nëse nuk ndihmuan, t’i modifikoni ato dhe të vlerësoni përsëri,” thotë Z. Bhalla. Nëse kjo nuk ndodh, rrugët vetëm do të bëhen më të lëmuara, makinat më të shpejta – dhe më shumë njerëz do të vdesin.
