Në këtë artikull, do të shqyrtojmë sfidat dhe mundësitë që Shtetet e Bashkuara të Amerikës kanë në garën për dominimin e prodhimit të çipave, duke marrë parasysh konkurrencën e fortë nga Azia dhe politikat e reja tarifore.
Prodhimi i mikroçipave: Një sfidë globale
Gjysmëpërçuesit, ose çipat, janë thelbësorë për funksionimin e pothuajse çdo pajisjeje moderne, nga pajisjet shtëpiake te automjetet elektrike dhe avionët ushtarakë. Këto pllaka të vogla silikoni, të shpikura në Shtetet e Bashkuara, sot prodhohen në shkallë të gjerë në Azi.
Prodhimi i çipave është një proces i kushtueshëm dhe teknologjikisht kompleks. Për shembull, një iPhone mund të përmbajë çipa të dizajnuara në SHBA, të prodhuara në Tajvan, Japoni ose Korenë e Jugut, duke përdorur lëndë të para si elemente të rralla që kryesisht nxirren në Kinë. Më pas, ato mund të dërgohen në Vietnam për paketim, në Kinë për montim dhe testim, dhe së fundi në SHBA.
Ky ekosistem i ndërlikuar është zhvilluar gjatë dekadave dhe përfshin një zinxhir të thellë furnizimi global.
Politikat e reja dhe ndikimi i tyre
Presidenti i SHBA-së, Donald Trump, ka shprehur mbështetje për industrinë e çipave, por edhe ka kërcënuar me tarifa. Ai ka sugjeruar që Kompania Tajvaneze e Prodhimit të Gjysmëpërçuesve (TSMC) duhet të paguajë një taksë prej 100% nëse nuk ndërton fabrika në SHBA.
Industria e çipave ka nevojë për stabilitet dhe planifikim afatgjatë. Ndryshimet e vazhdueshme në politika mund të ndikojnë negativisht në investimet dhe rritjen e industrisë. Megjithatë, disa kompani kanë treguar gatishmëri për të investuar në SHBA.
Subvencionet e konsiderueshme që Kina, Tajvani, Japonia dhe Koreja e Jugut u kanë dhënë kompanive private që zhvillojnë çipa, kanë qenë një arsye e madhe për suksesin e tyre.
Aktualisht, SHBA-ja po përpiqet të rikthejë prodhimin e çipave në vend dhe të diversifikojë zinxhirët e furnizimit përmes Aktit të Çipave dhe Shkencës, i cili ofron grante, kredi tatimore dhe subvencione për të stimuluar prodhimin vendas.
Disa kompani si TSMC dhe Samsung kanë përfituar nga ky legjislacion, duke marrë miliarda dollarë për të ndërtuar fabrika në SHBA.
Megjithatë, këto kompani kanë hasur sfida, duke përfshirë rritjen e kostove, vështirësi në rekrutimin e fuqisë punëtore të kualifikuar, vonesa në ndërtim dhe kundërshtime nga sindikatat lokale.
Pavarësisht investimeve në SHBA, TSMC ka deklaruar se shumica e prodhimit të saj do të mbetet në Tajvan, veçanërisht për çipat më të avancuar.
A mundet Kina të konkurrojë?
TSMC ka fabrika në Arizona që prodhojnë çipa të cilësisë së lartë, por disa ekspertë argumentojnë se ato janë një gjeneratë prapa teknologjisë më të fundit në Tajvan.
Realiteti është se u deshën dekada që Tajvani të ndërtonte kapacitetin e tij të prodhimit të çipave dhe, pavarësisht kërcënimeve nga Kina, ai vazhdon të lulëzojë.
Politikat e imigracionit të SHBA-së mund të kufizojnë ardhjen e talenteve të kualifikuara nga Kina dhe India, duke penguar aftësinë e SHBA-së për të konkurruar në prodhimin e çipave të avancuar.
Ndikimi global
Tarifat e reja të propozuara nga SHBA-ja mund të kenë një ndikim të gjerë në industrinë globale të çipave. Vendet si Japonia, të cilat po planifikonin të ringjallnin ekonominë e tyre përmes gjysmëpërçuesve, mund të ndikohen negativisht.
Në planin afatgjatë, kjo mund të çojë në një fokus të ripërtërirë në prodhimin vendas në shumë ekonomi kryesore, duke përfshirë Kinën, Evropën dhe SHBA-në.
Disa kompani mund të kërkojnë tregje të reja. Për shembull, gjiganti kinez i teknologjisë Huawei është zgjeruar në Evropë dhe në tregjet në zhvillim, përballë kontrolleve të eksportit dhe tarifave.
Ndërkohë, qendra të reja prodhimi mund të shfaqen. India ka potencial të madh, për shkak të afërsisë gjeografike, kostos së ulët të punës dhe cilësisë së mirë të arsimit. Megjithatë, ajo përballet me sfida, duke përfshirë blerjen e tokës për fabrika dhe sigurimin e ujit të cilësisë së lartë.
Negociatat dhe kompromiset
Kompanitë e çipave nuk janë plotësisht të pambrojtura ndaj tarifave. Kërkesa e madhe për çipa nga kompani të mëdha amerikane si Microsoft, Apple dhe Cisco mund të ushtrojë presion mbi Trump për të anuluar tarifat në sektorin e çipave.
Disa vëzhgues besojnë se lobimi intensiv nga CEO i Apple, Tim Cook, siguroi përjashtime nga tarifat për smartfonët, laptopët dhe pajisjet elektronike. Përveç kësaj, Trump thuhet se hoqi një ndalim për çipat që Nvidia mund t’i shiste Kinës, si rezultat i lobimit.
Konkluzioni
Përpjekjet e SHBA-së për të krijuar një industri të çipave përmes proteksionizmit dhe izolimit mund të jenë të vështira. Suksesi i industrisë së çipave në Azi bazohet në bashkëpunimin në një ekonomi të globalizuar. Askush nuk mund të operojë në mënyrë të pavarur në këtë sektor.
