Në këtë artikull, ne shqyrtojmë historinë prekëse të fëmijëve të Gazës të cilët, pas muajsh të tërë lufte dhe vështirësish, gjejnë një rreze shprese në Jordani. BBC ka ndjekur nga afër evakuimin e tyre për trajtim mjekësor, duke ofruar një vështrim të thellë në sfidat dhe triumfet e tyre.
Një Udhëtim Drejt Shërimit
Fluturonim nëpër dritën e ngrohtë të perëndimit të diellit. Kishte fshatra dhe qytete të vogla ku dritat po ndizeshin. Ishte një peizazh paqësor ku njerëzit ecnin dhe vozisnin pa shikuar vazhdimisht qiellin.
Ishin mbi periferitë e Amanit kur Safa’a Salha ngriti telefonin e saj celular në mënyrë që të mund të lexoja një mesazh që kishte shkruar.
“O Zot,” shkroi kjo nënë nga Gaza, “Jordania është kaq e bukur.”
Të evakuuarit kishin ardhur në kufirin jordanez me rrugë. Unë iu bashkëngjita atyre atje për pjesën e fundit të udhëtimit me helikopter në Aman.
Safa’a fliste shumë pak anglisht, dhe sidoqoftë zhurma e helikopterit e bënte të pamundur bisedën.
Ajo më tregoi një mesazh tjetër. “Ne e shihnim këtë [helikopter] çdo ditë dhe ai po vinte për të bombarduar dhe vrarë. Por sot ndjenja është krejtësisht ndryshe.”
Pranë saj ishte ulur djali i saj 16-vjeçar Youssef, i cili më tregoi plagën në kokë nga operacioni i tij i fundit. Ai buzëqeshi dhe donte të fliste, jo për Gazën, por për gjëra të zakonshme. Se sa i emocionuar ishte nga helikopteri, sa i pëlqente futbolli. Youssef tha se ishte shumë i lumtur dhe më dha një përplasje me grusht.
Pranë tij ishte nëntëvjeçarja Sama Awad, e brishtë dhe e frikësuar, duke mbajtur dorën e nënës së saj, Isra. Sama ka një tumor në tru dhe do të operohet në Aman.
“Shpresoj që ajo të mund të marrë trajtimin më të mirë këtu,” tha Isra, kur ishim në tokë dhe zhurma e motorëve u zbeh.
Bëra një pyetje e cila më ishte përgjigjur shumë herë duke parë imazhe, por jo ballë për ballë nga dikush që sapo ishte larguar.
Realiteti i Hidhur në Gaza
Si është Gaza tani?
“Është e tmerrshme. Është e pamundur të përshkruhet. E tmerrshme në kaq shumë nivele. Por njerëzit thjesht po përpiqen të vazhdojnë me jetën,” u përgjigj Isra.
Evakuimi dhe Trajtimi Mjekësor
Katër fëmijë të sëmurë u evakuuan në Jordani së bashku me dymbëdhjetë prindër dhe kujdestarë. Ata u larguan nga Gaza me ambulancë të mërkurën në mëngjes dhe udhëtuan nëpër Izrael pa u ndalur derisa arritën në pikën e kalimit kufitar.
Plani për të evakuuar fëmijët u zbulua për herë të parë gjatë një takimi midis Presidentit të SHBA Donald Trump dhe Mbretit Hussein të Jordanisë në shkurt.
Qëllimi i deklaruar i Jordanisë është të sjellë 2,000 fëmijë të sëmurë në mbretëri për trajtim. Deri më tani vetëm 33 janë evakuuar në Jordani, secili duke udhëtuar me një prind ose kujdestar.
Burimet jordaneze thonë se Izraeli ka vonuar dhe vendosur kufizime dhe kjo – së bashku me rifillimin e luftës – ka penguar procesin e evakuimit. Gazanët e sëmurë janë evakuuar gjithashtu në vende të tjera përmes Izraelit.
Ne i parashtruam shqetësimet jordaneze organizatës qeveritare izraelite përgjegjëse – Cogat (Koordinatori i Aktiviteteve Qeveritare në Territore) – të cilët na thanë se që nga “fillimi i vitit, dhe veçanërisht në javët e fundit, ka pasur një rritje të konsiderueshme të numrit të gazanëve të evakuuar përmes Izraelit për kujdes mjekësor jashtë vendit.”
Cogat tha se mijëra pacientë dhe shoqërues kishin shkuar në vende, duke përfshirë Jordaninë, Emiratet e Bashkuara Arabe, SHBA dhe të tjerë. Deklarata tha se “armiqësitë e vazhdueshme në Rripin e Gazës paraqesin një sfidë për zbatimin e këtyre operacioneve të evakuimit.”
Izraeli theu armëpushimin e fundit në mars duke nisur një valë sulmesh ndaj asaj që tha se ishin pozicionet e Hamasit.
Realiteti i Vështirë në Gaza
Gaza mbetet një zonë klaustrofobike e urisë dhe vdekjes për banorët e saj. Ata që dalin për trajtim mjekësor janë përjashtim.
Sipas OKB-së, popullsia prej 2.1 milionë banorësh po përballet me rrezikun e urisë. Kreu i organizatës për çështjet humanitare, Tom Fletcher, i ka bërë thirrje Këshillit të Sigurimit të OKB-së të veprojë për të “parandaluar gjenocidin” në Gaza.
Këto janë fjalë të forta për një njeri të trajnuar në traditat e matur të Zyrës së Jashtme Britanike dhe i cili ka shërbyer si ambasador dhe këshilltar i lartë qeveritar.
Bllokada izraelite po pengon furnizimet thelbësore të ndihmës për të arritur tek popullsia. Kjo së bashku me bombardimet e vazhdueshme shpjegojnë përshkrimin e Isra Abu Jame për një vend të tmerrshëm përtej fjalëve.
Fëmijët që mbërritën në Jordani të mërkurën nga Gaza do t’i bashkohen një komuniteti të vogël të të rinjve të tjerë të plagosur dhe të sëmurë në spitale të ndryshme të Amanit.
Që nga janari ne kemi ndjekur rastin e Habiba Al-Askari, e cila erdhi me nënën e saj Rana me shpresën se mjekët mund të jenë në gjendje të shpëtojnë tre gjymtyrë të infektuara me gangrenë – dy krahë dhe një këmbë.
Por infeksioni – i shkaktuar nga një gjendje e rrallë e lëkurës – kishte shkuar shumë larg. Habiba iu nënshtrua një amputimi të trefishtë.
Shpresa dhe Rezilienca
Kur u takova përsëri me Habiba dhe Rana këtë javë, vajza e vogël po përdorte gishtat e këmbës së saj të mbetur për të lëvizur dhe luajtur lojëra për fëmijë në telefonin e nënës së saj. Ajo dërgoi puthje me cungun e krahut të saj. Ky ishte një fëmijë shumë i ndryshëm nga vajza e frikësuar që takova në evakuimin me helikopter pesë muaj më parë.
“Ajo është një person i fortë,” tha Rana. Habibës do t’i vendosen gjymtyrë artificiale. Tashmë ajo është e vendosur të ecë, duke i kërkuar nënës së saj ta mbajë nën sqetulla ndërsa ajo hidhet.
Një ditë, shpreson Rana, ajo do ta kthejë Habiba në Gaza. Nënë dhe fëmijë janë të sigurt dhe të kujdesur mirë në Aman, por e gjithë bota e tyre, familja dhe fqinjët e tyre janë kthyer në rrënoja. Shqetësimet për shëndetin e Habibës e bëjnë Rana-n ngurruese të mendojë të kthehet së shpejti.
“Ne nuk kemi shtëpi. Nëse duam të kthehemi ku do të shkojmë? Ne do të ktheheshim në një tendë plot me rërë…[por] unë vërtet dua të kthehem. Gaza është e bukur, pavarësisht nga gjithçka që ka ndodhur. Për mua Gaza do të jetë gjithmonë vendi më i çmuar në të gjithë këtë tokë.”
Ata do të kthehen. Por në luftë apo paqe? Askush nuk e di.
