Ndërsa tregjet e aksioneve vazhdojnë të bien pas vendosjes së tarifave të gjera dhe të rënda nga SHBA, shumë pyesin nëse kjo kualifikohet si një “rrëzim” i tregut të aksioneve dhe çfarë mund të nënkuptojë kjo për ta.
Çfarë është një rrëzim i tregut të aksioneve?
Fjala rrëzim është përdorur rrallë ndër dekada dhe zakonisht rezervohet për një rënie prej mbi 20% nga një kulm i fundit brenda një dite, ose gjatë një periudhe prej disa ditësh.
- Më 19 tetor 1987 – i njohur edhe si e Hëna e Zezë – tregu i aksioneve amerikan humbi 23% të vlerës së tij në një ditë të vetme, dhe tregjet e tjera të aksioneve patën rënie të ngjashme.
- Indeksi FTSE i Mbretërisë së Bashkuar ra 23% gjatë dy ditëve – pjesërisht sepse ai mbyllet më herët se Nju Jorku, dhe kështu shpesh e kompenson atë që ndodh në SHBA mëngjesin tjetër.
Kjo ishte padyshim një rrëzim.
Në vitin 1929, tregu i aksioneve amerikan humbi mbi 20% të vlerës së tij në dy ditë – dhe 50% brenda tre javësh. Ky ishte rrëzimi i famshëm i Wall Street-it që shkaktoi depresionin e madh të viteve 1930.
Për krahasim, tregu i aksioneve amerikan ka humbur rreth 17% të vlerës së tij nga kulmi i tij në shkurt dhe tani është poshtë 2% nga ku ishte në këtë kohë vitin e kaluar.
Megjithatë, këto janë rëniet më të mëdha dhe më të shpejta që kemi parë në tregjet botërore që kur u kapluan nga paniku i Covid-19 në fillim të vitit 2020.
Një rënie prej 20% nga një kulm konsiderohet një “treg arush” – një përshkrim i një tregu që duket se ka më shumë gjasa të bjerë sesa të rritet. Ne jemi shumë afër atij përshkrimi tani.
Si ndikon kjo tek ju?
Ndërsa shumë njerëz zotërojnë aksione dhe pjesë drejtpërdrejt, ekspozimi i shumicës së njerëzve ndaj tregjeve të aksioneve vjen përmes planeve të tyre të pensionit. Ka dy lloje – skema me përfitime të përcaktuara që garantojnë një të ardhur fikse pensioni, dhe kontribut të përcaktuar ku arka juaj e pensionit rritet dhe bie me tregjet financiare.
Kjo mund të tingëllojë sikur planet me kontribut të përcaktuar janë shumë të prekshme nga kjo shitje – por jo të gjitha kontributet tuaja shkojnë në aksione. Pjesa më e madhe e parave shkon në investime më të sigurta siç janë obligacionet qeveritare. Këto priren të rriten në vlerë kur tregjet e aksioneve bien pasi ato shihen si një “strehë e sigurt” së bashku me asete të tjera si ari.
Kjo është pikërisht ajo që ka ndodhur këtu.
Obligacionet qeveritare janë rritur në vlerë dhe kjo mund të kompensojë një pjesë ose të gjithë rënien e aksioneve në varësi të mënyrës se si janë të alokuara kursimet tuaja të pensionit.
Sa më afër të jeni pensionimit, aq më i lartë është përqindja e arkës suaj të pensionit që ka të ngjarë të investohet në obligacione – kështu që aq më pak i prekur do të jeni.
Ka pasur shumë rënie të tilla në dekadat që nga rrëzimi i Wall Street-it, por në planin afatgjatë, aksionet kanë rezultuar të jenë një investim i mirë – dhe kursimet e pensionit janë një lojë afatgjatë.
Pra, a ka rëndësi?
Ka rëndësi. Vlera e aksioneve të një kompanie është një masë e asaj se sa fitimprurëse pritet të jenë ato kompani në të ardhmen. Një treg që bie me shpejtësi është një tregues se shumica e njerëzve mendojnë se shumica e kompanive ka të ngjarë të shohin rënien e fitimeve të tyre.
Tregjet besojnë se bomba tarifore e Presidentit të SHBA Donald Trump pritet të rrisë çmimet, të ulë kërkesën dhe të reduktojë fitimet, duke i bërë kompanitë më pak të vlefshme dhe më të prirura për të ulur investimet dhe vendet e punës.
Pra, shenja e vërtetë paralajmëruese këtu nuk ka të bëjë me vlerën e pensionit tuaj, por me shëndetin e ekonomisë në të cilën jetojmë dhe punojmë.
Rënie si kjo ndonjëherë, shpesh madje, paralajmërojnë një rënie ekonomike. Kjo është më shumë një shqetësim sesa vlera e pensionit tuaj, i cili ka parë dhe do të shohë paqëndrueshmëri si kjo ndër vite.
Por kjo nuk do të thotë se ky nuk është një moment shumë i madh për ekonominë botërore.
